لسان: درحالی در ماه‌های پایانی سال به سر می‌بریم که هنوز پرونده واگذاری‌های مهم و پرحاشیه‌ای از جمله هپکو، سرخابی‌ها و… باز است. با این حال مسئولان سازمان خصوصی‌سازی بر این باورند که بخش قابل توجهی از واگذاری‌های دولت طی سال‌های گذشته از طریق بازار سرمایه صورت گرفته است که این موضوع نشان می‌دهد سازمان خصوصی‌سازی و عرضه‌های دولتی، سهم زیادی در توسعه این بازار داشته است.
آمارها حاکی از آن است که از سال ۱۳۸۰ تا کنون حدود ۱۶۰ هزار میلیارد تومان از سهام و دارایی‌های دولت واگذار شده که بخش قابل توجهی از این واگذاری‌ها از طریق بازار سرمایه صورت گرفته است. همچنین از مجموع واگذاری‌های انجام شده از سال ۸۰ تا کنون فقط چهار درصد واگذاری‌ها با چالش مواجه بوده است و مسئولان سازمان خصوصی‌سازی بر این باورند که تصور درستی از فعالیت‌ای این سازمان در جامعه وجود ندارد و می‌گویند این موضوع از یک سو ظلم به سازمان خصوصی‌سازی و زحمت‌هایی است که طی این سال‌ها در راستای واگذاری‌های دولت کشیده شده و هم این که در مجموع به زیان واگذاری‌ها است.
آسیب‌شناسی واگذاری‌ها و بکارگیری راهکارها
در این راستا، علیرضا صالح – رئیس سازمان خصوصی‌سازی – اعلام کرد که در چند ماه گذشته واگذاری‌های صورت گرفته توسط سازمان خصوصی‌سازی در سال‌های گذشته را آسیب شناسی کردیم تا بر این اساس بتوانیم با رفع مشکلات و موانع موجود، روند خصوصی‌سازی را با شتاب بیشتر و در مسیر درست‌تری دنبال کنیم. زمانی که روند خصوصی سازی را در کشور آسیب شناسی می کنیم متوجه این موضوع میشویم که در برخی موارد زنجیره تولید با واگذاری‌های صورت گرفته از میان رفته است. در این راستا راهکارهایی را دنبال می کنیم که بجای فروش یکی از شرکت‌ها، شرکت مادر تخصصی آن را در بازار سرمایه پذیرش و واگذار کنیم.
به گفته وی، با عرضه اولیه پنج درصد سهام یک شرکت مادر تخصصی با حجم زیادی از دارایی‌ها، هم کشف قیمت صورت می‌گیرد و هم این که مردم را در مدیریت و ترکیب سهامداری این شرکت سهیم می کنیم. ضمن این که با عرضه سهام این شرکت در بورس، مدیران آن ملزم به ارائه گزارشات دوره‌ای می شوند که این کار به شفافیت بیشتر شرکت‌ها نیز کمک خواهد کرد. یکی دیگر از اقداماتی که برای سال آینده در راستای واگذاری‌ها مدنظر داریم این است که بجای واگذاری شرکت‌های زیرمجموعه، شرکت مادر تخصصی را واگذار کنیم.
رئیس سازمان خصوصی‌سازی معتقد است با این کار مقاومت‌های موجود سر راه واگذاری‌ها را از بین خواهیم برد و حتی با این کار می توان برخی از شرکت‌های گروه سه واگذاری‌ها را نیز عرضه و واگذار کرد. اگر شرکت‌های بزرگ را به بورس ببریم، پنج درصد سهام این شرکت‌ها را جهت کشف قیمت عرضه خواهیم کرد و پنج درصد دیگر را نیز به سهام آزاد شناور اختصاص خواهیم داد.
صالح با تاکید بر اینکه نباید به بهانه حاکمیتی بودن یک شرکت، مقابل امر واگذاری‌ها و خصوصی سازی قرار گرفت و از واگذاری برخی شرکت‌ها ممانعت کرد، اظهار کرد که ضمن این که اگر به موضوع اهلیت در واگذاری‌ها نیز توجه کنیم، این موضوع یکی از موارد تضمین‌کننده موفقیت در امر خصوصی‌سازی به شمار خواهد آمد.
وی همچنین با تاکید بر این که در صورت اقبال بازار سرمایه این آمادگی وجود دارد که نسبت به عرضه سهام شرکت‌های دولتی در بورس اقدام کنیم، افزود: در حال حاضر آگهی واگذاری سهام پنج شرکت دولتی توسط سازمان خصوصی‌سازی منتشر شده است که قصد داریم سهام آنها را تا پایان بهمن ماه در بورس و فرابورس عرضه کنیم.
بررسی واگذاری سهام سازمان خصوصی‌سازی در بورس و فرابورس
رئیس کل سازمان خصوصی‌سازی همچنین درباره واگذاری سهام خصوصی‌سازی در بورس و فرابورس گفته که این امر نیازمند کارشناسی و بررسی دقیق است؛ چرا که نباید با این کار موجب شویم تا وضعیت بازار سرمایه منفی شود و واگذاری‌های این سازمان اثر منفی بر معاملات این بازار داشته باشد. در این راستا جلسات متعددی با سازمان بورس و اوراق بهادار داشته ایم و در این زمینه باید مدلی طراحی شود تا عرضه های سازمان خصوصی سازی به بهبود شرایط وضعیت معاملات بازار سرمایه منجر شود. از سوی دیگر اگر بخواهیم یک شرکت دولتی را بدون زیان‌ها و بدهی هایش به بخش خصوصی واگذار کنیم و این زیان‌ها را به شرکت مادر تخصصی و دولت منتقل کنیم کار درستی نیست. بلکه باید سازوکاری تعریف کنیم تا پیش از واگذاری‌ها، اصلاح ساختار و بهبود شرایط شرکت‌ها صورت گیرد و آنها را سودآور کند و پس از آن اقدام به واگذاری آنها کنیم. در این میان یکی دیگر از مشکلات موجود در راستای واگذاری‌ها این است که برخی افراد بابت از دست دادن پست‌ها و منافع خود نگرانی دارند و از این جهت در امر واگذاری مقاومت و خصوصی سازی را با مانع مواجه می کنند.